"Bakır altın mı oluyor?"

Daha çok altın ve kıymetli madenler konusunda piyasa değerlendirmelerinin yer aldığı ceyrekyarimtam.com sitesinde bir yazıda, bakırın son zamanlardaki fiyat harekletleri nedeniyle başlıktaki soru sorulmuş.

Bu vesileyle hatırlatmak isterim ki, 1970'lerden beri içinde yaşadığımız "finansal terör çağı"nın değerler kaosu öncesinde tarihte altın gümüş ya da elektron standardı dışında, bakır standardı da uygulanmıştır! Diğer bir ifadeyle bakır, geçmişte para standardının esasını oluşturmuş kıymetlerden biridir. İsveç'te yanlış hatırlamıyorsam 16-17. yüzyılda bakır madeni paranın değer ölçüsü olarak kullanılmış, hatta kaydi paranın geliştirilmesinde bakır standardının da etkisi olmuştur. Zira aynı miktarda değeri ifade eden bakırı taşımak altın ve gümüşe göre daha zordur!

İsveç'te altın ya da gümüş yerine bakır standardının uygulanmasının nedeni basitti. İsveç'in o dönemde altın ve gümüşü yoktu, buna karşılık piyasa değeri diğerleri kadar olmasa da para edebilecek bir varlık olarak geniş bakır madenleri vardı! O günlerde henüz bazı kağıtları yeşil mürekkeple boyayıp üzerine bazı yazılar ve kafa gravürleri çizilerek insanların reel varlıklarını alma karşılığı bu kağıt parçalarını verme modası henüz yerleşmediği için, ticarette kullanmak için "intrinsic" değeri olan varlıklara ihtiyaç vardı. İsveç de bu sorunu bakır ile çözmüştü. Avrupa'nın en köklü merkez bankalarından sayılan Riksbank'ın kuruluşu ve gelişiminde bu bakır standardının etkisi vardır.

Bakır fiyatlarında son dönemdeki hareketleri yorumlarken bakırın hammadde olarak Çin başta "üreten" ülkeler için önemini dikkate alırken, altın, gümüşten gibi bir doğal rezerv niteliğini dikkate almak gerekir. Zira dolardan kaçmak için alternatif arayanlar sadece altına ve gümüşe bodoslamasına dalsalar onların fiyatlarının atmosferi delmesi işten değil. Onun için bakır ve diğer birkaç nispeten kıymetli madene sarılmaları da gayet anlamlı. Tekrar etmek gerekirse, son dönemde bakır fiyatlarındaki artış hammadde olarak bakıra olan talebin artmasından çok dolardan kaçmanın bir aracı olarak bakıra da başvurulmasının bir sonucudur. gayet de anlamlıdır! hammadde olarak sanayide kullanılabildiği sürece bakır her zaman herkese satılabilir, ama "mukadder piyasa hareketleri" olduktan sonra yeşil kağıt parçalarını kim ne yapsın?

Başlıktaki soruyu bir yerlerde görünce bunları not edeyim dedim.