Kaynak: Youtube
Dün BBC'ye çıkan genç bir trader, üç yıldır resesyon beklediğini ve dünyayı hükümetlerin değil Goldman Sachs'ın yönettiğini söyleme gafletinde bulunmuş. Dünden beri tüm internet medyası bununla çalkalanıyor. Hani, Tanzimat'tan sonra Osmanlı'da "gavura gavur demek" yasaklanmış ya, bugünlerde benzer bir şeyi finansal piyasalarda yapılan öngörülerde yaşıyoruz. O zamanlar yurdum insanı "ama o gavur, neden gavur diyemeyecek mişiz ki?" diye bu yasağa hayret ederken, bugünlerde de finansal piyasalardaki bu manzarayı ve mevcut verilerin işaret ettiği gidişatın resesyondan da öte depresyon, hatta "total crash" olduğunu düşünenler, bu görüşleri istediği kadar sağlam verilerle desteklensin, bunları açıkça dile getiremiyorlar. Dile getirilerse de söyleyenin burnundan getiriliyor.
Mevzuyu biraz açalım: Londra'da yaşayan Alessio Rastani isimli (anlaşılan çok kültürlü, +1 puan!) 34 yaşında bir trader önceki gün (26 Eylül 2011) BBC'ye çıkmış ve üç buçuk dakikalık bir videoda, bir trader olarak ekonominin gidişinin kendisi için önemli olmadığı, doğru yönde işlem yapılırsa düşüş dönemlerinde de para kazanılabileceği, üç yıldır resesyon beklediği, dünyayı hükümetlerin değil, Goldman Sachs'ın yönettiği türünden ifadeler sarfetmmiş.
Traderın söylediklerinden, özellikle "üç yıldır resesyon bekliyorum" ve "dünyayı Goldman Sachs yönetiyor" ifadeleri cımbızla seçilerek internet medyasında onu itibarsızlaştırmak için hızla kullanılmaya başlanmış. Adeta dünyadaki krizin (Rubini'den sonraki) en büyük müsebbibi olmuş bir anda. Anlaşılan birilerini çok rahatsız etmiş bu kelimeler.
Videoda söylediği "çöküş geliyor" ve "dünyayı Goldman yönetiyor" cümlelerine BBC'nin sessiz kalmasından dem vuranlar mı istersiniz, Alessio rastani piyasalar hakkında konuşmaya yetkin biri mi? diye BBC'ye kızan mı,
yoksa, bunları söyleyenin asında trader olmadığı, BBC'yi kandıran biri (hoax) olduğunu söyleyenler olduğunu aktaran mı,
hatta bu kişi ile "trader mı yoksa prankster mı?" diye röportaj yapan mı istersiniz. Ya da onu sosyopat hatta psikopat olarak niteleyen mi?
Trader da sonunda pes edip başka bir İngiliz kanalına verdiği röportajda, "kendisinin aslında trader olmadığınuı, sadece dikkat çekmeye çalışan biri olduğunu" söylemek zorunda kalmış! Bu da "bak gördünüz mü, bu adam trader falan değil, sırf dikkat çekmek için yalan söylemiş" diye pazarlanıvermiş! Böylece çöküş geleceği ve dünyayı Goldman'ın yönettiği ifadeleri de yalancı, birinin söylediği itibar edilmeyecek cümleler haline gelmiş. Her ne kadar dikkat çekmeye çalışan biri olduğunu söylediği röpörtajda "yine de söylediği her söylediği cümlenin arkasında olduğunu" belirtse de, manşete bu iafedeler değil, diğeri çıkarılmış, sözünüğn arkasında olduğu ifadesi ise, haberin en son cümlesi olarak, eğer o raya kadar okumaya devam edenler olursa sadece onların görmesi için bırakılmış.
BBC de ders almıştır, bundan sonra "piyasalar düşecek" diyen birini kolay kolay konuşturmaz! Zira piyasalar hakkında yorum yapmaya yetkin olanlar, sadece "yükselecek" diyenlerdir! Düşecek diyenlerin "piyasalar hakkında konuşmaya yetkin olup olmadığı" hemen tartışma konusu yapılıverir! Hatta bundan sonra BBC, TV'ye çıkaracağı kişilerin oturduğu evin kendisine ait olup olmadığını da kontrol eder belki. Zira Rastani'yi itibarsızlaştırma çalışmaları kapsamında, 34 yaşındaki bu gencin Londra'da kızarkadaşı ile birlikte yaşadığı ve oturdukları evin de kızarkadaşına ait olduğu da belirtilme ihtiyacı hissedilerek, "kendisine ait bir evde oturmayan biri finans piyasaları hakkında yorum yapabilir mi?" demeye getirilerek eleştirilmiş. (Oysa Batı'da gayrimenkul piyasaların gidişatını doğru öngören biri için rasyonel davranış, varsa sahip olduğu konutu satmak olmalıdır. İngiltere'de konut fiyat endekslerinin gidişatına bakan biri, konut sahibi olmanın o kadar da karlı bi şey olmadığını görebilir. Ama niyet bağcı dövmek olunca o bile gerekçe olabiliyormuş.)
Aslında bu kişi, "leading trader" adıyla bir web sitesi ve YouTube sayfası da olan ve buradaki yorum ve değerlendirmelerinden piyasaları yakından takip ettiği anlaşılan biri.
Bütün itibarsızlaştırma çabalarına rağmen bu videodan sonra "Londra'dan tanınmış kişi" olarak Facebook sayfasını bir günde 6 binden fazla kişi beğenmiş, Twitter'daki takipçileri 82 bin kişiye ulaşmış.
Google'a "Alessio Rastani BBC video" diye sorunca, bu sabah itibariyle 124.000 sonuç geliyor. Eminim, önümüzdeki günlerde bu sayı daha da artacak.
Aynen, Nesim Talib'in Siyah Kuğu'da bahsettiği durum gerçekleşiyor, Alessio Rastani için bugünlerde. Bakalım daha neler göreceğiz.
Oysa eleştirenler, Rastani'nin söylediğinin piyasa kurallarına gayet uygun olduğuna dikkat etmiyor . Söyledikleri gayet basit, "trader, sadece kazancına bakar. Yükselirken alarak, düşerken de satarak para kazanabilir" demiş. Zaten özellikle son 40 yılda "rasyonal insan" safsatasıyla pompalanan ekonomik davranış şekli bu değil mi?
Hani, hakim iktisat paradigmasına göre açgözlülük (greed) iyiydi. Herkes kendi kazancını maksimize etmeye çalışırsa toplam fayda da max. olurdu! N'oldu neoklasik iktisatın temel varsayımlarına? Rastani sadece Neoklasik iktisadın gerektirdiği şekilde davranıyor. Ama demek ki piyasacıların işine gelmiyor bugünlerde! Ne güzel serbest rekabet değil mi? Yükseliş demek serbest, düşüş demek yasak! Bakalım ne zaman ve kim "kral çıplak!" diyecek!
Demokrasinin ABD'de liberalizmin beşiği sayılan New York'da bugünlerde Wall Street'e karşı barışçıl gösteri yapmanın bile yasaklanmasına şaşırmamalı. Wall Street'te gösteri yapan onlarca kişinin gözaltına alınması ile piyasalar düşecek diyen kişinin tefe konulması aynı güç odaklarının icraatı netekim.
Wall Street'te bugünlerde neler olduğunu merak edenler OccupyWallstreet sitesinden takip edebilirler. Bugün bi yerde "Wall Street herkese karşı" diyordu. Çok doğru. "Bu bir sınıf savaşıdır" diyen ünlü finansçı da haklı çıkacak, malesef.
Kayıtlar
