Önceki hafta (12 Haziran 2009) Koç Üniversitesi ve TUSİAD ortaklığı olan EAF-Ekonomik Araştırmalar Forumu' bünyesinde "Küresel Ticarette Üretim Ağlarının Rolü-Ekonomik Kriz ve Türkiye" başlıklı bir rapor sunumu ve panel vardı.
Konuşmacı listesi ve sunumlar şurada:
http://www.ku.edu.tr/ku/index.php?option=com_content&task=view&id=3985&Itemid=2334
Konferansta benim asıl dikkatimi çeken husus, ana tebliğ sunumunda çok detayda kalan bir nokta oldu. Konferans konusu Raporu hazırlayanlardan Prof. Erol Taymaz'ın (ODTÜ) sunumunun son kısmınıda yer alan, 1994 ve 2001'deki "home made" krizler ile 2008 "teğet" krizlerini karşılaştırmak amacıyla her üç dönemdeki ithalat ve ihracat gelişmelerini beraber gösteren grafikler bana çok çarpıcı geldi.
http://www.ku.edu.tr/ku/images/EAF/eaf_20090612uretimaglari.pdf
Sunumun 45-51 sayfaları arasındaki o grafiklerden kendi hesabıma bir sürü sonuç çıkardım. O grafiklerin anlattıklarını bazılarını şöyle tercüme etmek mümkün görünüyor:
1- 1994 ve 2001'de ithalat hızla düşerken ihracat hızla artmış. 2008'de ise ihracat da hızla düşüyor! (O zamanlar döviz anında fırlıyordu, bu sefer yeterince fırlamamış demek ki!)
2- 1994 ve 2001'deki kriz grafiklerine bakınca zamansal olarak (yani kriz patladıktan sonra 5-6 ay sonra) dip görünmesine rağmen, 2008 için henüz dipten dönüş (eğrinin eğiminin yön değiştirmesi) görünmüyor. Üstelik sapma öncekilerden çok daha fazla.
3- 2008'de de ithalat tüm kategorilerde düşmesine rağmen, en çok düşüş ara malı ithalatında, en az düşüş ise tüketim malı ithalatında görünüyor! (teğet fakörü?)
4- Temel sonuç: 1994 ve 2001 krizindeki gelişmelere bakarak 2008 için çıkarsama yapmak mümkün değil. Zira 1994 ve 2001'de grafikler hemen hemen paralel giderken, 2008 grafiği çok farklı gelişiyor. Bu seferki bizim şimdiye kadar bildiğimiz krizlerden gerçekten farklı galiba! Zira şimdiye kadar bizde kriz olduğunda (dolar hep yükseldiği için!) ihracat patlardı. Ama bu sefer ihracat da kötü düşüyor!
Kayıtlar
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder