ABD'de "çukur açtırıp çukur kapattırma" kampanyası

Kaynak: Paper economy

Yakın zamana kadar Keynes'i adam yerine koymayanalar, "piyasanın görünmez elini" her fırsatta öpmeye çalışanlar bugünlerde Amerika'da U dönüşü yapmışlar.

Mart ayında Amerikan Kongresinden geçen yasa uyarınca son aylarda ABD'nin bütün eyaletler arası yollarında inşaat furyası başlamış ve neredeyse adımbaşı yukarıdaki türden kocaman tabelalar asılmış otoban kenarlarına. Bu tabelalar esasen "ocağına düştük, kurtar bizi Keynes baba" anlamına geliyor. Ne demişti keynes 1929 Buhranı tecrübesiyle? "Ekonomik kriz dönemlerinde devlet devreye girmeli, gerekirse bir grup insana çukur kazdırıp, diğer gruba da çukuru kapattırarak para transferi yapmalı ve bu kişilerin harcama yapmasını sağlamalı." ABD'nin bugünlerde yapmaya çalıştığı da tam olarak bu. "Boşu boşuna çukur kazdırmaktansa hiç olmazsa eskiyen ana yolları asfaltlayalım, köprüleri tamir edelim. Bu şekilde Keynesin dediklerini uygulayalım bakalım. İnşallah bu bizi krizden çıkarır" diye ümit ediyorlar.

Esasen bizde de bi kaç ay önce gündeme geldi, kamunun Türkiye genelinde 500.000 kişiyi geçici işe alması, devlet binaları ve okulların boya badanalarının yenilenmesi fikri. Ama sanırım hem sosyal güvenlik sistemimiz ona da izin vermedi, hem de kriz o kadar derin değil düşüncesiyle vazgeçildi.

Neyse, sadede gelelim. Bu yol inşaatları ABD'yi krizden kurtarır mı?

Nasıl finans ediliyor bu yol inşaatları? Kamu tasarrufuyla mı yoksa ABD'nişn gelecek jenersayonlarının parasını bugünden harcayarak mı? Bu yollar ya Çin'den borç alınarak, ya da karşılıksız dolar basılarak finanse ediliyor. Kısa vadede bazıları için yapay gelirler ve (biraz daha) yapay tüketim imklanları yaratsa da, bu finansman şeklinin uzun vadeli etkileri daha mı hafif?

Bu krizde ABD'de kimler işsiz kaldı? NY'daki beyaz yakalılar. Peki bu yol inşaatında kimler çalışıyor? Ohio ya da Teksas'lı redneckler. Ayda 5-10 bin dolarlık hayat standardını birden kaybedenler için gördüğünden geriye düşme sendromu baki iken, bi kaç bin düşük kaliteli işçinin istihdamı ve Arap petrolü kullanılarak yolların yenilenmesi ne kadar işe yarayacak, göreceğiz.